U heeft er — behalve enkele demonstraties en wat artikelen in Middenstandsbelangen en de Trompetter — wellicht nog niet zoveel van vernomen: het project 500 pompen en 500 latrines voor Burkina Faso. 

Toch is er wel het nodige gebeurd: in januari is de delegatie van ZWO naar Burkina Faso geweest met in hun bagage een eerste schaalmodel ‘nieuwe stijl’ van de touwpomp. De demonstraties daar werden met enthousiasme begroet.

Gered Gereedschap is inmiddels al met de volgende versie bezig. Dat is nodig, omdat de Westerse mens het oude model maar ‘houtje-touwtje’ vond, terwijl het toch een prima pomp is. Ook bij een instantie als Impulsis kom je enige scepsis tegen. Jammer, want voor de prijs van één ’traditionele’ pomp (ca. €10.000) kun je 20 touwpompen plaatsen en ook de nodige latrines.

Tijdens zijn bezoek aan Cuba zag Simon van der Maal ook daar zo’n pomp staan, er staan er in Vietnam, Sénégal, Tanzania, Nicaragua en noem nog maar een paar landen op.

Tijdens ons bezoek aan Rwanda zagen we weliswaar geen pompen, maar wel betere vormen van latrines: de ECOSAN en het VIP-toilet. Dit laatste is niet voor VIP’s, maar staat voor Ventilation Improved Pit. Oftewel: door enige ventilatie raak je de wat minder fijne geur kwijt.

Het ECOSAN-toilet is een redelijk nieuwe uitvoering van het composterend toilet. Dit laatste is vooral bedoeld voor inbouw in huis (al kwamen we het vorig jaar wel tegen in Uganda op een kampeerterrein). Bij het ECOSAN-toilet worden urine en faeces gescheiden opgevangen om — na een summiere behandeling — gebruikt te worden als mest. De juiste getallen weet ik op dit moment niet meer, maar het is wel iets in de orde van 200 kg graan per persoon per jaar wat zo’n toilet kan opleveren. Betekent heel veel minder kunstmest en dus heel veel minder kosten! Nadeel is wel, dat de bouwkosten tamelijk hoog zullen zijn. Of we daar dan ook mee zullen beginnen is de vraag, maar ook hiervoor geldt: je moet dit wel naar de mensen brengen met goede argumenten en vooral: ze moeten erin geloven en het accepteren als iets wat voor hen nuttig zal zijn.

Dit laatste geldt veel minder voor het VIP-toilet, omdat dit al bekend is in Burkina Faso. Ook dit toilet kost meer dan het simpele ‘gat in de grond’ (met betonplaat, natuurlijk), maar moet haalbaar zijn. Ook omdat dit de gezondheid ten goede komt. We zullen het wel zien. Of, zoals we in Burkina Faso altijd zeggen ‘on verra!’. 

Het project, wat we willen realiseren, kost veel geld, ook afgezien van de betere latrines. Tussen 500.000 en 1 miljoen Euro. Bovendien zijn er in Burkina Faso zo’n 100 dorpen of wijken bij betrokken. Zoiets doe je niet op een achternamiddag!

Met andere woorden: er wordt zowel hier in Geldrop als in Burkina Faso hard gewerkt om alle gegevens op een rijtje te krijgen. Als alles goed gaat (en waarom zou dat niet?) dan gaat in oktober een groepje naar Burkina om de eerste fase van het project te starten: verdere bewustmaking van de bevolking, het beoordelen van de werkplaatsen, die de pompen moeten gaan maken, het opstarten van een lokale organisatie. Wat dit laatste betreft: het is van groot belang, dat het project gedragen wordt door de lokale bevolking. Zij zullen het moeten doen. Maar vooral ook: zij moeten zich eigenaar gaan voelen van de pompen. Want alleen zo kun je verzekerd zijn van aandacht voor de pomp en het onderhoud daarvan.

Omdat de touwpomp in Burkina nog nauwelijks bekend is, moeten er bij het tweede bezoek, dat voor januari 2009 gepland is, deskundigen mee die al heel veel pompen hebben geplaatst, maar vooral ook: die kennis hebben van het organiseren van de bewustmaking en het enthousiasmeren van de bevolking. Waaronder zeker ook verstaan moet worden het organiseren van de verantwoordelijkheden voor pomp en latrine!

Uiteraard zijn we op zoek naar sponsors, wat zeker gaat lukken. Voor de eerste twee delen van het project (bezoek oktober, en bezoek januari) is ongeveer 40.000 Euro nodig (dit is ook voor het plaatsen van 10 pompen).

Dat geld komt er.

Herman Bouman